Zo ontstond domeinoverstijgend ontwikkelen

Los het probleem op dat de stap voor sommige jongeren té groot is bij de overgang van jeugdhulp-met-verblijf naar MOBW. En werk daarvoor samen, als netwerk. Die opdracht kregen wij als organisaties van de gemeente Amsterdam. Met de middelen om daaraan te werken.

Met trots kunnen we vertellen: dat lukt intussen met DO 16-27 (Domeinoverstijgend ontwikkelen voor 16- tot 27-jarigen) De afgelopen anderhalf jaar heeft de projectgroep met leden van Boomerang Zorg, MultiPlusZorg, HVO Querido, Levvel, het Leger des Heils, CombiWel, PerMens, Opvangcentrum De Elandsstraat en Timon hard gewerkt. Want er lagen heel wat uitdagingen om die overgang als netwerk voor elkaar te krijgen op een manier waarop jongeren geen last hebben van organisatiegrenzen. En intussen zijn meer nieuwe aanbieders aangesloten, zodat het aanbod nog completer wordt en we steeds meer jongeren goed kunnen begeleiden.

Uitgangspunt

Toch is eerst iets anders nodig voordat je goed kunt samenwerken, leren en ontdekken wat nodig is. Zo zijn we begonnen om in elkaars keuken te kijken om elkaar te leren kennen. Wat doet jeugdhulp-met-verblijf, hoe zit MOBW (tegenwoordig Begeleid Thuis Beschermd Verblijf, BTBV) in elkaar? De invalshoek bij het begeleiden van jongeren verschilt als het gaat om de zelfstandigheid die van een jongere wordt verwacht. Hoe sluiten we beter op elkaar en de behoefte van jongeren aan, ondanks (of dankzij!) het verschil in begeleiding? Het begrip voor elkaars taken en werkprocessen is toegenomen door elkaar te ontmoeten op basis van de inhoud: casuïstiekbespreking droeg met een leertafel droeg daaraan bij.

Organisatorisch en financieel waren er veel vragen, maar inhoudelijk zaten we al snel op één lijn. Een gezamenlijke visie formuleren hielp ons de behoefte van de jongere telkens weer als uitgangspunt te nemen. De bestuurders van al onze organisaties ondertekenden het convenant met de intentie om werkelijk te willen samenwerken.

Vertrouwd gezicht

Vervolgens dacht de projectgroep na over wat precies nodig is voor een soepele overgang naar volwassenheid voor jongeren. Zo ontstond het idee van een brug: een bekende professional die de jongere ondersteunt tijdens die stap. Dat kan een hulpverlener of behandelaar vanuit de jeugdhulp zijn, die als vertrouwd gezicht nog een tijdje ondersteuning blijft bieden bij de MOBW of een MOBW-begeleider die al binnen de jeugdhulpinstelling met de jongere werkt aan zelfstandigheid en een vertrouwensband, voor wanneer de jongere de overstap maakt.

Deze begeleidingsuren van de jeugdhulpverlener of MOBW-begeleider worden gefinancierd met middelen vanuit de gemeente Amsterdam. Naast de twee begeleidingsvarianten kunnen ook meer uren begeleiding worden ingezet of extra wooncapaciteit worden gecreëerd.

Klus

Het klinkt simpel: nog even jeugdhulp bieden tot en met de MOBW of alvast begeleiden in de jeugdhulpinstelling als een jongvolwassene al woont in een volwassenvoorziening. Óf gelijktijdig. Maar daarvoor is nodig dat je vastlegt: voor wie is het precies, hoe lang kun je deze ‘brug’ inzetten, wie beoordeelt of de middelen voor deze jongere beschikbaar worden gesteld, enzovoorts.

De projectgroep heeft daarom een stappenplan gemaakt voor de inzet van de begeleidingsvarianten, ontwikkelde een infographic over hoe dat in zijn werk gaat, zorgde voor formulieren voor de aanvraag, verantwoording en declaratie, etc. Zodat iedereen snel op de hoogte is van relevante informatie, precies weet wat te doen bij een aanvraag en er een eenduidige werkwijze is.

Een behoorlijke klus om als netwerk te ontwikkelen, omdat iedereen zijn organisatiebelang opzij moet zetten en moet loslaten hoe je gewend bent te werken om tot innovatieve ideeën te komen. Binnen een netwerk telt ieders stem immers even zwaar.

Bijvangst

Om meters te maken gingen werkgroepen met specifieke vragen aan de slag, bijvoorbeeld over de in-, door- en uitstroom; financiering, sturingsinformatie, werkprocessen, innovatie en aanbod.

Er is ook bijvangst. Niet alleen is gezamenlijke aanpak ontwikkeld, er zijn ook andere bruggen geslagen. De samenwerking tussen jeugdhulp, MOBW en de gemeente is verder aangezwengeld. Dat hielp ook bij andere overleggen. Bijvoorbeeld over hoe de partijen met elkaar maatwerk kunnen leveren en de omslagwoningen flexibeler inzetten, zodat meer jongeren worden bereikt. Ook bij het zoeken naar oplossingen om de bestaanszekerheid van jongeren te bevorderen met de methodiek ‘Schouders Eronder’, werden de vruchten geplukt van de samenwerking. En tijdens de werkconferentie over huisvesting van kwetsbare groepen konden we elkaar sneller vinden.

Geschiedenis

De Brug zoals DO 16/27 die vanaf 2021 heeft vormgegeven, komt voort uit eerdere pilots vanaf 2017. Spirit (nu Levvel), Combiwel en HvO-Querido boden jongeren duo-begeleiding die dat nodig hadden en de overstap maakten vanuit jeugdzorg naar volwassenheid vanaf 17,5 jaar . De jeugdhulpverlener ging voor een soepele overgang tijdelijk mee naar de nieuwe plek binnen de maatschappelijke opvang. Van daaruit bereidt de MOBW-begeleider de jongvolwassene voor op weg naar – zo mogelijk – volledige zelfstandigheid.

In 2019 hebben deze partijen – met andere BTBV (Begeleid Thuis of Beschermd Wonen, voorheen MOBW) partners, ROC, Arkin en Don Bosco- zich verenigd in het samenwerkingsverband De Combinatie, met als belangrijke ambitie: Wij garanderen onze cliënten een doorgaand hulptraject dat niet door organisatorische belemmeringen wordt onderbroken.

Vanwege de goede ervaringen, breidde het DO16/27 deze ‘brug’ vervolgens uit, ook de andere kant op: de MOBW-begeleider gaat voor de soepele overgang al met de jongere van start, terwijl deze nog woont in de jeugdhulpinstelling.

Op termijn wil DO 16/27 graag weer een verbreding naar meerdere doelgroepen bevorderen en soortgelijke partijen betrekken. De Combinatie is inmiddels opgegaan in DO 16/27, waarbij ervaring en kennis van de Combinatie wordt meegenomen.

Vertrouwen

De netwerkaanpak vergemakkelijkte de samenwerking tussen de organisaties. Uit het gezamenlijk optrekken zijn dus verbeteringen voortgekomen die je vooraf niet kunt bedenken. Ook het onderlinge vertrouwen in elkaar en elkaars expertise is toegenomen. Natuurlijk wordt inhoudelijk gecheckt of een jongere in aanmerking komt voor de overgangsaanpak, maar daarna zijn de administratieve lasten voor verantwoording laag en gaan de organisaties wat de financiering betreft uit van vertrouwen in elkaar.

Verder is er meer contact met Centrale Toegang van de GGD, die screent wie voor MOBW/BTBV in aanmerking komt. Het is nog nodig om beter in beeld in beeld te krijgen hoe het met de doorstroom zit, zodat er geen tekort aan woonplekken ontstaat voor jongeren.

Daarnaast hebben ook professionals van de verschillende organisaties elkaar beter leren kennen, wat in de praktijk zorgt dat de drempel lager is om elkaar even om advies te vragen. Denk aan de ervaringen met een alarmknop die men al had bij HVO Querido en waar ambulant begeleiders van MultiPluszorg van konden leren –een belletje was nu zo gepleegd. Kennis en ervaring van de diverse organisaties sijpelt door naar de werkvloer, zonder dat er veel moeite voor hoeft te worden gedaan.

Toekomst

De komende tijd werkt de projectgroep aan het doorontwikkelen van deze nieuwe aanpak en is daarvoor een Innovatiebudget beschikbaar gesteld. Ook is een monitor in ontwikkeling om preciezer te weten welke zorgvraag de jongeren precies hebben, hoeveel jongeren hieraan behoefte hebben en waar nog hiaten liggen. En natuurlijk zijn de samenwerkende partijen ook nieuwsgierig wat jongeren er zelf van vinden, waarvoor mogelijk een onderzoek wordt gestart.

Wat we samen voor elkaar hebben gekregen, is iets wat we nog niet in andere gemeenten hebben gezien. Amsterdamse jongeren en jongvolwassenen kunnen door onze gezamenlijke inspanningen nu over organisatiegrenzen heen begeleiding krijgen. Daar zijn we trots op!